Kategorie
Zdrowie

Kiedy nie należy nurkować? Przeciwwskazania do nurkowania

Nurkowanie z akwalungiem to dla wielu ludzi nie tylko rodzaj aktywnego spędzania czasu, ale prawdziwe hobby, które z każdym kolejnym nurkowaniem staje się coraz silniejsze. Jednocześnie dla tych, którzy dopiero wkraczają na tę ścieżkę, szczególne znaczenie mają pierwsze kroki, które pozwalają położyć niezbędny fundament do późniejszego udanego treningu oraz w pełni zachować zainteresowanie nurkowaniem. Kiedy nie należy nurkować? Osoby, które nie przeszły kursów nurkowych nie powinny schodzić pod wodę, ponieważ może się to skończyć tragicznie. Przed nurkowaniem instruktor wyjaśnia, jak działa sprzęt, jak prawidłowo oddychać i wyrównywać ciśnienie w uszach. Zbyt szybka zmiana głębokości jest niebezpieczna: ze względu na różnicę ciśnień może uszkodzić uszy i płuca. Dlatego nurkowanie musi być kontrolowane przez instruktora.

Kiedy nie należy nurkować?

Nie zaleca się nurkowania bezpośrednio po posiłku, zwłaszcza po obfitym obiedzie a co gorsza spożyciu nawet niewielkich dawek alkoholu. Dodatkowo przed nurkowaniem należy powstrzymać się przed paleniem papierosów, Nie należy nurkować w stanie zbytniego przepracowania, zbyt małej ilości snu. Nurek powinien być w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej.

Nurkowanie z akwalungiem nie jest możliwe dla każdego, a osobom z określonymi chorobami nie jest zalecane. Nurkowanie wymaga pewnej wytrzymałości i odpowiedniego stanu organizmu. Nurkowaniu towarzyszy zmiana ciśnienia, która w pewnych warunkach może znacznie pogorszyć stan zdrowia człowieka, a nawet doprowadzić do urazu barotraumy o różnym nasileniu. Ponadto nie należy zapominać o możliwości hipotermii z powodu długotrwałego narażenia na wodę, co może powodować poważniejsze problemy.

Czy można nurkować bez wcześniejszego przygotowania?

Początkujący musi ukończyć kurs szkoleniowy. Prawdziwy trening obejmuje teorię, praktykę w basenie, zapoznanie się z wieloma najważniejszymi umiejętnościami oraz praktyką w prawdziwym akwenie wodnym. Co więcej, nauczywszy się pływać w jednym miejscu, w innym można się zdezorientować. Inne warunki, cechy, wszystko to utrudnia początkującym.

Kurs nurkowy składa się z teoretycznej wiedzy o nurkowaniu, następnie treningu w wodach basenopodobnych i dopiero na wodach otwartych. Następnie można nurkować, ale nie samodzielnie, tylko z instruktorem. Na odprawie nurkowej instruktor opowiada o warunkach nurkowania: temperaturze, falach i możliwych prądach wodnych, niebezpiecznym życiu morskim, trasie i maksymalnej głębokości. Wszystko to pomoże utrzymać sytuację pod kontrolą.

Przeciwwskazania do nurkowania

Ludzi przyciąga malownicze piękno i życie podwodnego świata. Ci, którzy chcą opanować sztukę nurkowania, muszą wiedzieć, że wymagany jest trening, a także dobre zdrowie. Lekarze wymieniają szereg przeciwwskazań medycznych, które zabraniają nurkowania głębokiego.Ta informacja jest niezbędna dla każdego początkującego nurka. Obecność niektórych chorób powoduje szereg ograniczeń, które mogą całkowicie lub czasowo wykluczyć nurkowanie.

Pierwsza grupa obejmuje następujące schorzenia:

  • Astma
  • Gruźlica
  • Przewlekłe infekcje
  • Choroby układu krążenia i oddechowego
  • Nadciśnienie
  • Przewlekłe choroby nerek i choroby metaboliczne.

Osoby z chorobami, w których ruch może być utrudniony lub ograniczony, na przykład z przepukliną, przewlekłymi chorobami kości, mięśni, dysfunkcjami stawów, wadami wrodzonymi lub urazami, mogą nie być dopuszczone do nurkowania. Ponadto rozległe blizny, które utrudniają poruszanie się i noszenie sprzętu do nurkowania, powodują, że nie należy nurkować. W zależności od stopnia zaawansowania choroby nurkowanie może być bezpośrednio przeciwwskazane u osób z niektórymi typami patologii wrodzonych, ciężkimi skrzywieniami kręgosłupa.

kursy nurkowe przeciwwskazania

Choroby laryngologiczne uniemożliwiają nurkowanie

Kolejną grupą przeciwwskazań do nurkowania są choroby laryngologiczne (choroby gardła, nosa, ucha), w tym:

  • Upośledzenie funkcji ucha
  • Stany zapalne, wyraźne następstwa zapalenia ucha środkowego
  • Perforacja błony bębenkowej
  • Silna wrażliwość na podrażnienia przedsionkowe.

Może to również obejmować:

  • Choroby jamy ustnej i szczęk (niezamykanie przednich zębów więcej niż 4 mm, silne jąkanie itp.).

Nie należy nurkować również w przypadku takich niedomagań:

  • Zez, choroby siatkówki, astygmatyzm, ślepota w jednym oku, przewlekłe zapalenie spojówek – wszystko to mieści się w kolejnej grupie przeciwwskazań.
  • Zdecydowanie nie zaleca się nurkowania osobom z chorobami ośrodkowego układu nerwowego, w których możliwa jest nieprzewidywalna utrata przytomności, zdolność poruszania się w przestrzeni (np. epilepsja, schizofrenia, encefalopatia).
  • Odradzane jest nurkowanie kobietom w czasie ciąży, w przypadku występowania przewlekłych chorób i patologii narządów płciowych.
  • Przepracowanie, nerwowość, upojenie alkoholowe to także te stany, w których zdecydowanie nie wolno nurkować z akwalungiem.

Tymczasowe medyczne zakazy nurkowania obejmują prawie wszystkie choroby przewlekłe na etapie zaostrzeń, a także nieżyt nosa, zapalenie migdałków, zapalenie krtani, przeziębienia, ponieważ nurkowanie z akwalungiem może pogorszyć i tak już zły stan zdrowia. Po wyzdrowieniu lekarze zalecają, aby nie spieszyć się z nurkowaniem pod wodą, ale poczekać pewien czas (do miesiąca), dając organizmowi możliwość wyzdrowienia, nabrania odporności. Szczególnie należy uważać na siebie po ostrych infekcjach dróg oddechowych, grypie, bólach gardła, bo nawet po wyzdrowieniu z tych dolegliwości np. zaburzenie funkcji ucha może utrzymywać się przez jakiś czas, co oznacza, że nurkowanie będzie musiało trochę poczekać.

Kategorie
Zdrowie

Nurkowanie a zdrowie

Nurkowanie jest czymś, co każdy kojarzy ze zdrowym stylem życia. Nie ma w tym zresztą niczego dziwnego – samo w sobie jest bowiem sportem czy aktywnością, która potrafi poprawić kondycję fizyczną, a jednocześnie zachęcić do pracy nad sobą i zwiększania swojej wydolności. Jego zalet można zresztą upatrywać również na wielu innych polach. Nie jest jednak tak kolorowo, jak mogłoby się wydawać, a nurkować nie może i nie powinien każdy. Wszystko zależy bowiem od naszego stanu zdrowia.

Błędem jest mylenie nurkowania z pływaniem. Musimy solidnie rozgraniczyć obie te rzeczy. W tym wpisie skupimy się na tym pierwszym, opisując pozytywny jego wpływ na nasze zdrowie, ale też sytuacje, w których nie zawsze będziemy mogli go odczuć i powinniśmy po nie sięgać.

Korzyści zdrowotne płynące z nurkowania

Nurkowanie jest czymś, co każdy najbardziej kojarzy z możliwością poznania nie do końca jeszcze zbadanych przez ludzkość obszarów, ale też zwiedzenia przepięknych i niespotykanych miejsc, znanych im wyłącznie z ekranów telewizorów. To właśnie to najbardziej przyciąga ludzi do sięgania po szkolenia nurkowe, oferowane również przez nas. Jak się jednak okazuje, nurkowaniu towarzyszy również wiele innych zalet, w tym tych ściśle związanych z naszym zdrowie. Spośród nich możemy wyróżnić to, że:

  • Redukuje stres – w nurkowaniu bardzo istotne jest to, aby umiejętnie gospodarować zasobami powietrza obecnego w butli. Sprawia to, że dzięki niemu wypracowujemy spokojny, głęboki i miarowy oddech, który uspokaja nas, a jednocześnie poprawia pracę serca. Równomierne oddychanie to jednak nie tylko redukcja stresu, ale i stymulacja mnóstwa innych procesów zachodzących we wnętrzu organizmu i poprawa pracy wielu narządów.
  • Poprawia krążenie krwi – nurkowanie możemy śmiało uznać za świetny trening kardio. Jako że nasze mięśnie potrzebują w jego trakcie więcej tlenu, krew zaczyna krążyć szybciej, by po prostu sprostać temu zapotrzebowaniu.
  • Obniża ciśnienie krwi – wysiłek fizyczny prowadzi do podniesienia tętna i wzrostu ciśnienia. Jeżeli jednak będziemy się go podejmować w sposób regularny, efekt będzie zgoła odmienny, a nasze ogólne (a zatem również spoczynkowe) ciśnienie tętnicze krwi znacznie się obniży.
  • Potrafi odciążyć kręgosłup – nie jest niczym odkrywczym to, że nurkowanie (podobnie, jak pływanie) doskonale wpływa na kręgosłup. Wiele do czynienia ma z tym opór wody, który odciąża tę część ciała, ale i stawy, więzadła i ścięgna, wywierając na nich bardzo pozytywny wpływ.
  • Dostarcza witaminy D – jako że nurkowania podejmujemy się zwykle na świeżym powietrzu (choć w naszych szkoleniach początkowo sięga się po basem), możemy wiele czerpać z promieni słonecznych, które są przyciągane przez wodę, a które sprawiają, że nasz organizm pozyskuje mnóstwo witaminy D. Ta z kolei jest odpowiedzialna między innymi za dobre samopoczucie, ale też jest w stanie zapobiegać powstawaniu wielu różnych chorób, w tym tych związanych z układem krążenia czy schorzeniom autoimmunologicznym.

kursy nurkowanie

Zła strona nurkowania – czy to zawsze będzie dla nas zdrowe?

Jeszcze przed rozpoczęciem nurkowania, a zwłaszcza przed zapisaniem się na kurs nurkowy, na przykład ten oferowany przez nas, będziemy zmuszeni wypełnić szereg formularzy. Jednym z nich będzie ten czysto medyczny, zadając nam pytania na temat naszego zdrowia. Będziemy w nim musieli podać informacje między innymi na temat tego, czy:

  • przyjmujemy jakieś leki,
  • zmagamy się z chorobami przewlekłymi,
  • mamy problemy z ciśnieniem krwi,
  • zmagamy się z bólami pleców czy stawów, problemami z zatokami.

Wszystkie te rzeczy mają olbrzymie znaczenie w przypadku nurkowania i choć nie każda przekreśla naszą możliwość podjęcia się go, wiele wymaga wcześniejszego kontaktu ze swoim lekarzem. Musimy przy tym pamiętać, że pracownicy i instruktorzy nie są dobrym źródłem informacji na tematy medyczne. Zawsze będą nas odsyłali do profesjonalistów, którzy będą w stanie ocenić to w sposób fachowy i rzeczywiście wymierny.

Podchodząc do nurkowania powinniśmy wiedzieć, że wiąże się ono z ekspozycją naszego ciała na zupełnie inne warunki, których nigdy wcześniej nie było w stanie doświadczyć. To coś zgoła odmiennego, niż pływanie czy nurkowanie w warunkach „domowych” i mniej profesjonalnych. Biorąc poprawkę właśnie na to, powinniśmy upewnić się, że rzeczywiście będziemy w stanie czerpać z tego przyjemność bez jednoczesnego negatywnego oddziaływania na którykolwiek aspekt naszego zdrowia.

Podsumowanie

Nurkowanie jest w stanie przynieść nam wiele dobrego, jeżeli chodzi o nasze zdrowie. Nie możemy się jednak na nie zdecydować, jeśli zmagamy się z pewnego rodzaju problemami ściśle z nim związanymi. Pamiętajmy, by w razie wątpliwości zawsze sięgać po poradę lekarza i nigdy nie okłamywać go. Może to mieć bowiem katastrofalne skutki w przyszłości. Nie zapominajmy, że prawdziwe korzyści z profesjonalnego lub amatorskiego nurkowania będziemy czerpać wyłącznie wtedy, gdy nie będzie to dla nas ani nazbyt wykańczające, ani też szkodliwe. Niekoniecznie bezpośrednio, ale również w długofalowej perspektywie.

Kategorie
Nurkowanie Zdrowie

Ustnik automatu oddechowego a zespół ust nurka

Co to jest i jakie są tego konsekwencje?

Nurkowanie jest coraz bardziej popularną aktywnością którą podejmują osoby w każdym wieku. Wraz z nabywaniem nowych umiejętności nurek konfiguruje sprzęt w oparciu o doświadczenia instruktorów, a wraz z nabywaniem stażu  nurkowego o własne. Proces  kompletowania i dobierania do swoich potrzeb sprzętu jest jednym z bardziej zajmujących czynności w życiu każdego nurkującego. Na pierwszym planie w katalogu sprzętu znajduje się automat oddechowy zapewniający możliwość oddychania pod wodą. We współcześnie używanych automatach nurkowych redukcja ciśnienia odbywa się w dwóch etapach. Pierwszy etap to obniżenie ciśnienia z wysokiego do wartości stałego nadciśnienia względem ciśnienia otoczenia – za to odpowiada pierwszy stopień, który mocowany jest do zaworu w butli. Kolejny etap to redukcja ciśnienia do ciśnienia otoczenia przy pomocy drugiego stopnia. Drugi stopień automatu zakończony jest ustnikiem, trzymanym podczas nurkowania w ustach.Wybór ustnika na ogół jest czynnością  drugoplanową w stosunku do wyboru automatu oddechowego. Używanie ustnika podczas oddychania pod wodą  jest czynnością odruchową i specyficzną osobniczo. Natomiast sposób trzymania standardowego ustnika przez nurków jest uzależniony od kilku czynników – w tym doświadczenia nurkowego oraz nawyków.

Użytkowanie ustnika podczas nurkowania wpływa na codzienne funkcjonowanie układu stomatognatycznego (US).Układ ten tworzą min.zęby, kości szczęki i żuchwa, stawy skroniowo- żuchwowe, mięśnie żucia, mięśnie mimiczne, język, gruczoły ślinowe oraz odcinek szyjny kręgosłupa.  Do jego podstawowych funkcji należy żucie, połykanie, mowa i oddychanie. Medycyna nurkowa donosi o tzw. zespole ust nurka(ang. Diver Mouths Syndrome -DMS). Do jego objawów zaliczamy np. barodontalgie (ból zęba na zmianę ciśnienia), zaburzenia skroniowo – żuchwowe, złamania częściowe lub całkowite zębów, uszkodzenia dziąseł, suchość w ustach.  Czynnikami ryzyka tego zespołu podczas nurkowania mogą być m.in. sposób ustawienia głowy i odcinka szyjnego kręgosłupa, wydłużone okresy izometrycznego skurczu mięśni żucia i szyi (szczególnie u początkujących nurków), zagryzanie ustnika z żuchwą wysuniętą do przodu, niska temperatura wody, grubość i sztywność kaptura. Badacze w doniesieniach naukowych wskazują również, że używanie  ustnika może powodować miejscowe stany zapalne, prowadzące  do zablokowania trąbki Eustachiusza, dysfunkcji błędnika i związanych z tym zaburzeń przedsionkowych, takich jak zawroty głowy i dezorientacja.

Powyższe dolegliwości mogą mieć związek z konstrukcją ustnika oraz z jego nieprawidłowym dobraniem. Bezwzględnie powinny one być sygnałem dla nurka do zbadania ich przyczyn.

Bagatelizowanie  problemów zdrowotnych wynikających z zespołu ust nurka może doprowadzić do nasilania się patologicznych objawów (Ryc.1). Mogą to być  min. zaburzenia ustawienia zębów (zęby szczęki nie pasują do zębów żuchwy), bólami stawów skroniowo-żuchwowych z towarzyszącymi trzaskami i przeskakiwaniami, ograniczeniem ruchomości żuchwy, bólem twarzy, wzmożonym napięciem mięśni żucia, szczękościskiem, bruksizmem (zaciskanie i zgrzytanie zębów), szumami usznymi i wrażeniem zatkanego ucha, bólami odcinka szyjnego kręgosłupa. 

nauka nurkowania

Znacząca rolę w powstaniu zespołu ust nurka a w dalszej kolejności dysfunkcji US odgrywa czynnik psychiczny manifestujący się  np. zaciskaniem i  zgrzytaniem zębami, przygryzaniem warg, ogryzaniem paznokci i  nagryzaniem przedmiotów. 

Kluczowe znaczenie w leczeniu zespołu ust nurka i dysfunkcji układu stomatognatycznego ma odpowiednie wielokierunkowe działanie. W jego skład wchodzi: 

1. Konsultacja u lekarza stomatologa specjalizującego się w zaburzeniach układu stomatognatycznego np. protetyka.

2. Konsultacja u fizjoterapeuty stomatologicznego.

3. Farmakoterapia.

3. Leczenie stomatologiczne + fizjoterapia.

4. Szynoterapia.

5. Psychoterapia.

Reasumując, wybór ustnika nie powinien być przypadkowy. Nurek, wybierając swój sprzęt, powinien przeprowadzić próbę kilku ustników, aby znaleźć model z najmniejszym prawdopodobieństwem spowodowania dolegliwości.Każda próba ustnika powinna obejmować okres użytkowania nie krótszy niż 15 minut, z okresem odpoczynku o podobnym czasie przed oceną następnego ustnika.Należy również  bardzo ostrożnie rozważać dobieranie tzw. termoplastycznych ustników bez wcześniejszej konsultacji ze stomatologiem, który wykluczy zaburzenia w obrębie US.  Zadaniem medycyny nurkowej jest m.in.  profilaktyka chorób związanych z nurkowaniem oraz  poprawa bezpieczeństwa i komfortu nurkowania. Ponieważ liczba płetwonurków będzie nadal wzrastać należy promować nurkowanie bez barier – również zdrowotnych.

Używanie  ustnika i związek między jego budową  a różnorodnymi dolegliwościami występującymi u nurków jest tematem badań naukowych  m.in. autorek tego artykułu.

Dr Ewelina Żyżniewska-Banaszak

Dr Magdalena Gębska

PS Dr Ewelina Żyżniewska – Banaszak i dr Magdalena Gębska z Zakładu Rehabilitacji Narządu Ruchu Kliniki Ortopedii i Traumatologii PUM zapraszają nurków do udziału w badaniu dotyczącym zaburzeń układu ruchu i narządu żucia. Chcemy zbadać jakie dolegliwości (bóle głowy, bóle stawów skroniowo-żuchwowych, bóle szyi, bóle kręgosłupa i inne) towarzyszą nurkom. Badanie jest nieodpłatne, czas badania ok. 45 – 60 minut. Każda badana osoba uzyska poradę fizjoterapeutyczną. Badanie będzie przeprowadzone po telefonicznym ustaleniu terminu. Prosimy o zabranie na badanie własnego automatu oddechowego i komputera nurkowego.

Nr telefonu 603878744.

  1. Balestra C., Nammour S., Germonpré P., Snoeck T. Scuba Diving can induce temporomandibular joint stress leading to headache. Wnioski z 25 dorocznejkonferencji EUBS. Izrael 28 sierpnia – 2 września, 1999.
  2. Salem W., Snoeck T., Nammour S., Balestra C., Germonpre P., Marroni A., Cali Corleo R. Finite elements of temporomandibular joint stress; useful tool for divers. Undersea Hyperb Med 28, 45 152. 
  3. Balestra C., Germonpré P., Marroni A., Snoeck T. Scuba Diving can induce stress of the temporomandibular joint leading to headache. Br. J. Sports Med. 2004; 38:102-104.
  4. Ingervall B., Warfvinge J.  Activity of   oro-facial musculature during use of mouthpiece for diving. J Oral Rehabil 1978;5:269–77. 
  5. Toshiaki H.,Takahiro O., Yoshinobu M. Influence of wearing a scuba diving mouthpiece on the stomatognathic system – considerations for mouthpiece design First published: 20 October 2015 https://doi.org/10.1111/edt.12239