Będąc pod wodą naturalnym jest, że nie jesteśmy w stanie nic mówić – nawet jeśli byłaby taka możliwość, nasz partner w wyprawie i tak by tego nie usłyszał. Tymczasem jednak, zwłaszcza, że zazwyczaj nie nurkuje się w pojedynkę, kluczowa całej tej pasji jest odpowiednia komunikacja. Nie tylko pozwala się ona dogadać co do dalszych działań pod wodą, ale też podnosi poziom bezpieczeństwa przebywania w tymże miejscu, dając możliwość zaalarmowania się o nadchodzącym niebezpieczeństwie, albo zgłoszenia awarii sprzętu czy też dolegliwości, która zaczęła nas trapić.
Choć nie każdy o tym wie, nurkowie posługują się językiem migowym, a raczej jego odmianą, która została przystosowana do ich potrzeb. Już na początku trzeba wspomnieć, że nie każdy nurek na świecie go zna – warto więc nie tylko się go nauczyć, ale i wybrać partnera do nurkowania, który będzie wiedział, jak się nim posługiwać. Wszystko należy też ustalić już na początku. Nurkowy język migowy jest bowiem czymś indywidualnym, a nie uniwersalnym – czymś, co wielu nurków dostosowuje do swoich własnych potrzeb.
Podstawowe znaki nurkowe – które z nich powinniśmy znać?
Jak już powiedzieliśmy we wstępie, nie ma uniwersalnego, jedynego i powszechnie stosowanego języka migowego, który obowiązywałby na całym świecie i byłby zrozumiały dla absolutnie każdego nurka. Wszystko to jest bowiem kwestią czysto umowną, najczęściej ustaloną między osobami partnerujący sobie w udawaniu się pod powierzchnię wody. Istnieją jednak znaki, które powinien znać (a przede wszystkim rozpoznawać) każdy – niezależnie od tego, skąd pochodzi i jakiej kultury został nauczony. Mowa tutaj przede wszystkim o takich znakach, które wyrażają zagrożenie, potrzebę otrzymania pomocy i inne ważne rzeczy, których moglibyśmy chcieć również od nieznajomego. Podstawowe znaki tego typu wyszczególniamy poniżej.
OK – potwierdzenie lub wyrażenie stanu bezpieczeństwa
Najpopularniejszym znakiem wyrażającym aprobatę lub oznajmiającym, że wszystko jest dobrze jest gest łączący kciuk z palcem wskazującym. Na powierzchni jednak częściej łączy się obie dłonie ze sobą tak, aby stykały się opuszkami palców, a nasze ręce tworzyły kształt litery „O”. Jeśli dysponujemy wyłącznie jedną ręką, używamy jej w taki sam sposób, już bez połączenia z druga.
Wołanie o pomoc
Wołając o pomoc na powierzchni, musimy machać energicznie dowolną (jedną) ręką, od pozycji poziomej, do pionowej. Chcąc zrobić to pod powierzchnią wody, musimy ułożyć dłoń poziomo i lekko, acz wyraźnie bujać nią na lewo i prawo. Jest to też oznaka ogólnie pojętej złej sytuacji.
Podstawowe komendy
Chcąc zanurzać się, zazwyczaj wskazuje się kciukiem w dół (i wcale nie oznacza to tego, że nie jesteśmy zadowoleni z sytuacji). Kciuk w górę z kolei sugeruje chęć lub zamiar wynurzenia się. Otwarta dłoń z przylegającymi do siebie palcami, pokazana stanowczo, oznacza tyle, co „Stop!”. Taki sam gest, jednak z dłonią przyciągają do siebie i odciągają od siebie to komunikat „Spokojnie”. Zaciśnięta pięść wskazująca w górę, uniesiona nad głową to z kolei komunikat o znaczeniu „Czekaj tu!”.
Gdzie nauczyć się nurkowego języka migowego?
Nurkowy język migowy, jak już wspomnieliśmy powyżej, powinniśmy przyswajać razem z naszym partnerem, z którym najczęściej będziemy odbywać podróże na dno oceanu czy morze i choć jest to kwestia indywidualna (bo w końcu najważniejsze jest wspólne zrozumienie się), warto pojąć również gesty uniwersalne, w obrębie których mamy większe prawdopodobieństwo bycia zrozumianymi przez osoby przypadkowo poznane.
Samych gestów przydających się w komunikacji uczymy w czasie naszych szkoleń nurkowych, których duża część odbywa się w basenie. Cały czas podkreślamy wagę wspólnej komunikacji, a znaków nie tylko uczymy, ale i pozwalamy używać w praktyce, zazwyczaj pracując z większymi grupkami ludzi. Gesty przydatne w świecie podwodnym możemy znaleźć również w Internecie, na stronach internetowych poświęconych nurkowaniu (kilka z tychże gestów przedstawiliśmy zresztą powyżej). Tak, jak już wcześniej mówiliśmy, zawsze upewnijmy się, że zarówno my, jak i nasi partnerzy posługujemy się tymi samymi pojęciami wybranych gestów. W szczególności tych najbardziej kluczowych, najczęściej wykorzystywanych i mogących mieć rzeczywisty wpływ na bezpieczeństwo i przebieg każdej z wypraw. Pamiętajmy, że zgranie i odpowiednia komunikacja pod wodą sprawi, że te będą nie tylko bezpieczniejsze, ale i po prostu przyjemniejsze.
Podsumowanie
Jeżeli planujemy udanie się pod wodę, nie wystarczy, że przygotujemy się do tego pod kątem sprzętu czy umiejętności pływackich. Powinniśmy bowiem również zadbać o to, aby ustalić z osobami udającymi się z nami w podróż system komunikacji, za pośrednictwem którego będziemy sobie przekazywali informacje, gdy już nie będziemy w stanie mówić. Podstawowe znaki są prezentowane przez nas w czasie naszych szkoleń nurkowych – nie tylko my zresztą uznajemy je za podstawę i coś, co w znacznym stopniu podnosi bezpieczeństwo pod wodą. Ich stosowanie polecają bowiem wszyscy profesjonaliści, którzy każdego dnia mają do czynienia ze światem podwodnym.